ေရွးတုန္းကသတင္းစာ

   ( '' ၁၂၆ ႏွစ္ျပည့္ ပါေတာ္မူေန႔ ႏွင့္ ရန္ကုန္တိုင္း၊ ရန္ကုန္ေဂဇက္၊ ၿဗိတိသွ်ဘားမားေဂဇက္'' )
၁၈၈၆ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီ ၁ ရက္ေန႔ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၿဗိတိသွ်ပိုင္နက္ထဲသြင္းယူတဲ့ေန႔ျဖစ္ၿပီး ၁၈၈၅ ႏိုဝင္ဘာ(၂၉)က ပါေတာ္မူတာဆိုေတာ့ တြက္ၾကည့္ရင္ (၁၂၆)ႏွစ္နီးနီးရွိခဲ့ၿပီေပါ့။ ၿဗိတိသွ်အစိုးရ အဖြဲ႕ဝင္ ဝန္ၾကီး ေလာဒ္ရင္းေဒါ့ခ်ာခ်ီက သူေလးစားျမတ္ႏိုးတဲ့ ဝိတိုရိယဘုရင္မၾကီး ကို ႏွစ္သစ္ကူး လက္ေဆာင္ အျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုေပးခဲ့တယ္လုိ႔ မွတ္သားထားမိခဲ့တယ္။
ၿဗိတိသွ်တို႔ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုသံုးႀကိမ္ခြဲၿပီး တစ္စတစ္စသိမ္းပိုက္လိုက္တာမ်ား (၁၈၂၅) ခုႏွစ္ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ပထမစစ္ပြဲၿပီးေတာ့ တနသာၤရီနဲ႔ ရခိုင္ကိုသိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ (၁၈၅၂) ခုႏွစ္ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ဒုတိယစစ္ပြဲက်ေတာ့ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံကိုသိမ္းပိုက္ျပီး (၁၈၈၅)ခုႏွစ္ကုန္မွာေတာ့ က်န္ရွိေနတဲ့ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံကို သိမ္းပိုက္ၿပီး ဘုရင္ကိုလည္းဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားတာပါ။
စစ္ပြဲ(၃)ခု စလံုးကို အဂၤလိပ္ကခက္ခက္ခဲခဲမတိုက္လိုက္ရပဲ တစ္စစီ၊ တစ္ဖဲ့စီ ဆြဲသိမ္းလုိက္တာ ေနာက္ဆံုးေတာ့ တစ္ႏိုင္ငံလံုးေပးအပ္လိုက္ရတာပဲ။ ဒီလုိ အလြယ္တကူ သိမ္းပိုက္ခံတာဟာလည္း အေျခအေန ေတြက ဖန္တီးထားတာကိုး၊ ပေဒသရာဇ္နန္း လုပြဲေတြ၊ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြ မညီမၫႊတ္ျဖစ္ေနတာေတြ၊ ၾကီးႏိုင္ငယ္ၫႇင္းမတရားမႈ လႊမ္းမိုးေန တာေတြေၾကာင့္လည္း အလြယ္တကူ ကြၽန္ျဖစ္သြားတယ္လို႔ သမိုင္းစာမ်က္ႏွာေတြ က ေကာက္ခ်က္ဆြဲခဲ့ တာပါပဲ။
ႏိုင္ငံေရးဆုိတာကလည္း စီးပြားေရးႏွင့္ဆက္စပ္ေနတာဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနအထားကလည္း စီးပြားေရးအရသိပ္ၿပီးတြက္ေျခကုိက္ေနတာမို႔ စီးပြားေရးလက္ဝါးႀကီးအုပ္၊ ေငြကိုသာငမ္းငမ္းတက္ျဖစ္ေနတဲ့ ကုန္သည္ႀကီးေတြက အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံကို အဂၤလိပ္တို႔အျမန္သိမ္းပိုက္ႏိုင္ေရးအတြက္ အခါမလပ္ မီးထိုးေပးေတာ့တာပါပဲ။ ရန္ကုန္တိုင္း၊ ရန္ကုန္ေဂဇက္ သတင္းစာတို႔ဟာျဖင့္ ၿဗိတိသွ်ကုန္သည္ႀကီးေတြ လႊမ္းမိုးတဲ့သတင္းစာပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း (၁၈၈၄)ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ(၁၁)ရက္ေန႔မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ အထက္ျမန္မာျပည္ကို ျဗိတိသွ်တို႔အျမန္သိမ္းပိုက္ေရးအတြက္ လူထုအစည္းအေဝးက်င္းပႏိုင္ဖို႔ ရန္ကုန္တိုင္းနဲ႕ ရန္ကုန္ေဂဇက္ တို႔က အႀကီးအက်ယ္လႈံ႕ေဆာ္ေရးသားေတာ့တာပါပဲ။ ။
အဲ႔သည္လူထုအစည္းအေဝးႀကီးကေန ၿဗိတိသွ်အစိုးရကို အထက္ျမန္မာျပည္ အျမန္သိမ္းပိုက္ေရး တိုက္တြန္းေၾကာင္း အဆိုတင္သြင္းလာေတာ့တာပါပဲ။ အစည္းအေဝးဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာေတာ့ ေအာက္ျမန္ မာျပည္ တိုင္းမင္းႀကီးခ်ဳပ္က အိႏိၵယအစိုးရဆီကိုေပးပို႔တဲ့အစီရင္ခံစာမွာ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံ ကုိတိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ဖို႕ မေထာက္ခံႏိုင္ေၾကာင္း၊ သီေပါဘုရင္ႏွင့္ဆက္ဆံရာမွာ အဆင္မေျပမႈရွိေပမယ့္ သူ႔ႏိုင္ငံကို သိမ္းပိုက္ ေလာက္ေအာင္ထိ အေျခအေနမဆိုးေၾကာင္း မွတ္ခ်က္ေရးပါတယ္၊ အိႏိၵယဘုရင္ခံခ်ဳပ္ကလည္း အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံကို သိမ္းပိုက္ဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ သီေပါဘုရင္ကုိနန္းခ်ၿပီး အလိုေတာ္ရိမင္းသားတစ္ပါးကို နန္းတင္ဖို႕ လက္ရွိအေျခအေနနဲ႔ မသင့္ေတာ္ေၾကာင္းျပန္ၾကားခဲ့ေပမယ့္ ကုန္သည္ႀကီးေတြကေတာ့ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျပၿပီး အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံကို သိမ္းပိုက္ဖို႔ပဲတိုက္တြန္းေနပါေတာ့တယ္။
(၁၈၈၅)ခုႏွစ္ေမလမွာ လန္ဒန္ကုန္သည္ၾကီးအသင္းက အေၾကာင္းအမ်ိဳးမိ်ဳးျပၿပီး အထက္ျမန္မာျပည္ကို သိမ္းဖို႔ တိုက္တြန္းျပန္ပါတယ္၊ ၾသဂုတ္လမွာ ဘုံေဘဘားမားကုမၸဏီက သစ္ခိုုးထုတ္တဲ့ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရနဲ႕ အခ်င္းမ်ားၾကပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာ(၂၃)မွာေတာ့ လန္ဒန္ကုန္သည္ႀကီးမ်ား အသင္းရဲ႕အိႏိၵယဆိုင္ရာဝန္ႀကီး ေလာ့ဒ္ရင္းေဒါ့ခ်ာခ်ီဆီကို ေလွ်ာက္လႊာတစ္ေစာင္ပို႔ပါတယ္၊ ေလွ်ာက္လႊာမွာေတာ့ ၿဗိတိသွ်ေတြကို ျမန္မာေတြက ႏိုင္ထက္စီးနင္းျပဳတယ္ဆိုၿပီး အက်ယ္တဝင့္ေရးတဲ့အျပင္ အထက္ျမန္မာျပည္ ကို သိမ္းပိုက္ဖို႔ အခ်ိန္က်ၿပီျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ေဖာ္ျပတိုက္တြန္းျပန္ပါတယ္။
ဒီလုိနဲ႔ ၿဗိိတိသွ်အစိုးရက အထက္ျမန္မာျပည္ကိုသိမ္းပိုက္ဖို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ပင္ဒါဂတ္ကို တာဝန္ေပးပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ပင္ဒါဂတ္ဟာ(၁၈၈၅)ႏိုဝင္ဘာ(၁၂)ရက္ေန႔မွာ ရန္ကုန္-ျပည္-မႏၱေလး ခရီးစဥ္အတိုင္း ခ်ီတက္တာ (၂၈)ႏိုဝင္ဘာမွာ မႏၱေလးေရာက္ပါတယ္။ (၁၈၈၆)ခု၊ ေမလ(၂၆)ရက္ေန႔ ထုတ္ ျဗိတိသွ် ဘားမားေဂဇက္ (Briatish Burma Gazatte) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ပင္ဒါဂတ္ ဒီလုိမွတ္တမ္းေရးပါ တယ္-
ႏိုဝင္ဘာ(၂၈)ရက္ေန႔တြင္ မႏၱေလးသို႔ ေရွ႕ေျပးတပ္မ်ားေစလႊတ္သည္။ လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ား၏ အရိပ္္အေရာင္မ်ားကို မေတြ႔ရပါ။ သေဘာၤတပ္ကို ၾကည္႕ရႈရန္အတြက္ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာ ျမန္မာမ်ားသည္ ကမ္းေပၚတြင္ ေအးေအးေဆးေဆးပင္ စုေဝးေရာက္ရွိေနၾကသည္။ မြန္းလြဲပိုင္းတြင္ တပ္သည္ ဆီးၾကိဳ တိုက္ခိုက္သူမ်ားမေတြ႔ရဘဲ နန္းေတာ္သို႔ခ်ီတက္သြားၿပီးလွ်င္ ၿမိဳ႕တံခါးမ်ားႏွင့္ နန္းေတာ္တံခါးမ်ားကို သိမ္းပိုက္ထားလိုက္သည္။ ဗိုလ္မွဴးႀကီးစေလဒင္သည္ ဘုရင္ႏွင့္အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာေတြ႔ဆံုသည္။
 ႏိုဝင္ဘာ(၂၉)ရက္ မြန္းလြဲ(၂)နာရီအခ်ိန္တြင္ ကြၽႏု္ပ္၏ရံုးအဖြဲ႕သားမ်ားႏွင့္(ျမန္မာ)ႏိုင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးမ်ား လိုက္ပါလွ်က္ နန္းေတာ္အတြင္းရွိတစ္ခုေသာ အေဆာင္တြင္ဘုရင္အား သြားေရာက္ေတြ႕ဆံုၿပီး သူ႕အဖို႕တိုင္းျပည္ ၏ေကာင္းက်ိဳးကို ေရွးရႈ၍ တိုင္းျပည္မွအျမန္ဆံုး ထြက္ခြာသြားသင့္ေၾကာင္း အေလးအနက္ေျပာဆုိပါသည္။ ကြၽႏု္ပ္ေတြ႕ဆံုေနစဥ္ မယ္ေတာ္ႀကီးႏွင့္မိဖုရားမ်ားလည္း ရွိေနၾကပါသည္။ (၃း၃ဝ)အခ်ိန္တြင္ သီေပါႏွင့္ သူ၏အိမ္ေထာင္သားစုမွ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကိုနန္းတြင္းမွ ပလႅင္ခန္းမကိုျဖတ္၍ ၿဗိတိသွ်စစ္သားမ်ား ဝဲယာစီတန္းေစာင့္ၾကပ္ထားသည္႕လမ္းအတိုင္းလီဗာပူ ေသနတ္ကိုင္တပ္မွတပ္ခြဲႏွစ္ခု အေစာင့္ထားေသာ သူရိယသေဘာၤအေရာက္အသင့္ျပင္ထားေသာ ႏြားဆြဲယာဥ္မ်ားျဖင့္ေခၚလာခဲ့ၿပီးေနာက္ ဘုရင္ေရတပ္မေတာ္ပါရွိသည့္ ငဝန္သေဘာၤျဖင့္ ေစာင့္ေရွာက္လိုက္ပါလ်က္ ရန္ကုန္သို႔ပို႔ေဆာင္ပါသည္။ ဒါဟာ ''ပါေတာ္မူ'' အေၾကာင္းရဲ႕မွတ္တမ္း တစိတ္တစ္ေဒသပါပဲ။
 ကင္းဝန္မင္းႀကီးက အဂၤလိပ္စစ္တပ္ကိုခုခံတိုက္ခိုက္ျခင္းမျပဳဘဲ အားလံုးအညံ့ခံဖို႕ ဘုရင္ကို အၾကံေပး တာဟာျဖင့္ အဂၤလိပ္တို႔သီေပါကို နန္းမခ်ဘဲတန္ခိုးအာဏာကိုသာ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ထားမွာပဲလုိ႔ ယံုၾကည္မိတာေၾကာင့္ပါ။ ဒါေပမဲ့ကင္းဝန္မင္းႀကီး ေမွ်ာ္လင့္သလုိျဖစ္မလာပဲ အၾ<ြကင္းမဲ့လက္နက္ခ် ဒူးေထာက္လိုက္ရတာပါပဲ။
(၁၈၈၅)ဒီဇင္ဘာ(၃)ရက္မွာေတာ့ ရန္ကုန္မွာရွိတဲ့ ကုန္သည္ႀကီးအသင္းက အေထြေထြ အစည္းအေဝးႀကီးေခၚျပန္ပါတယ္။ အထက္ျမန္မာျပည္ကို အိႏိၵယအင္ပါယာထဲသြတ္သြင္းၿပီး တိုက္ရိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္သင့္ေၾကာင္းကို အထူးတိုင္းမင္းႀကီးဆီ အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္ေရးပို႕ပါတယ္။ ၿဗိတိသွ်ကုန္သည္ႀကီးမ်ား အသင္းကလည္း ဒီအတိုင္းပဲဆံုးျဖတ္တာမို႕ ျဗိတိသွ်အစိုးရလည္း ဥပေဒဘက္ဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္တိုင္ပင္ၿပီး (၁၈၈၅) ဒီဇင္ဘာ(၂၄)ရက္ေန႔မွာ အိႏိၵယဘုရင္ခံဆီ ဘုရင္မႀကီး၏အမိန္႔ေတာ္အရ သင္၏သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ အထက္ျမန္မာျပည္ကို အိႏိၵယအစိုးရအား ဘဏၰာေရးႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ခ်ဳပ္ကိုင္မွဴႏွင့္တာဝန္မ်ားကို ထမ္းေဆာင္ေစလ်က္ဘုရင္မႀကီး၏သေဘာေတာ္အတိုင္း စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မည္။ ဘုရင္မႀကီးအုပ္ခ်ဳပ္စိုးမိုးေတာ္မူေသာ ႏိုင္ငံအျဖစ္ေၾကျငာရန္ သင့္အားတာဝန္လႊဲအပ္သည္။ ဆိုတဲ့ ေၾကးနန္းပို႔ပါတယ္။
(၁၈၈၆)ဇန္နဝါရီ (၁)ရက္ ၊ႏွစ္သစ္ကူးခ်ိန္မွာပဲ ျမန္မာတစ္ျပည္လံုး အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ အၿပီးအပိုင္ေရာက္ရွိေၾကာင္း ကာလကတၲား၊ ရန္ကုန္နဲ႕မႏၲေလးၿမိဳ႕မ်ားမွာ တစ္ၿပိဳင္နက္ေၾကညာ လိုက္ပါေတာ့ တယ္။
(ရည္ၫႊန္း)
ဦးဝင္းတင့္ (မိတီၴလာတကၠသိုလ္ စာၾကည္႔တိုက္မွဴး) ၏ ေရွးတုန္းကသတင္းစာျဖတ္ပိုင္းမ်ားႏွင့္မွတ္စု

 
ရဲသွ်မ္း

ေပ်ာ္ရႊင္နာက်င္စြာ

ကြၽန္မတို႔ေက်ာင္းထဲမွာ ယာဥ္ထိန္းရဲ ေခၚထားရေလာက္ေအာင္ကို ဆိုင္ကယ္ေတြက ျပည့္လို႔ေနပါတယ္၊ ကင္ဘို၊ ဟြန္ဒါ၊ ေလာ့ဂ်ား၊ ဟင္န္ဆင္း၊ဂ်ာလင္းစတဲ့ အစိမ္း၊ အျပာ၊ ပန္းဆီ၊ ခရမ္းေရာင္စံု ဆိုင္ကယ္ေလးေတြပါပဲ။ စူပါကပ္၊ ဒရင္း၊ ဖင္ေထာင္ ဒီဇိုင္းလည္းစံု၊ အေရာင္လည္းစံု။ သည္အထဲမွာမွ ဆိတ္ငါးေကာင္ တ႐ုတ္စက္ဘီး ကေလးကို ေခ်ာက္ခ်က္ေခ်ာက္ခ်က္နင္းေနတဲ့ ကြၽန္မက ထင္းထင္းႀကီးျဖစ္လို႔ေနမလားမသိ။ ကြၽန္မတို႔ေက်ာင္းမွာ ဆိုင္ကယ္ေတြမ်ားတာကလည္း မဆန္းပါ။ ေက်ာင္းကၿမိဳ႕အစြန္မွာျဖစ္ၿပီး ေက်ာင္းရဲ႕နည္းျပ၊ ဝန္ထမ္းေတြက ၿမိဳ႕ထဲရပ္ကြက္ေတြမွာ အေနမ်ားေနၾကတာမို႔ အလွမ္းေဝးလြန္းလွပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကြၽန္မတို႔ ေက်ာင္းတည္ေနရာက ကုန္းျမင့္ျမင့္ေပၚမွာမို႔ စက္ဘီးစီးတက္ဖို႔ ေတာ္တန္႐ံုအင္အား၊ သက္လံုနဲ႔မရပါ။ ေက်ာင္းကဖယ္ရီ စီစဥ္ထားေပမယ့္ ဖယ္ရီကားရပ္ေပးထားတဲ့ ေနရာထိ လာစီးဖို႔ခက္ခဲသူေတြအတြက္ ဆိုင္ကယ္ကပဲ အဆင္ေျပမွာေလ။ ၿပီးေတာ့တ႐ုတ္ဆိုင္ကယ္ေတြ ၄-၅ သိန္းနဲ႔ ဝယ္လို႔ရတာလည္း တစ္ေၾကာင္း ျဖစ္ပါလိမ့္ မယ္။ ကြၽန္မတို႔ေက်ာင္းက ကြၽန္မရဲ႕ ရြာကေလးနဲ႔ ၂ မိုင္သာသာေလာက္ ေဝးပါတယ္။ ေဆာင္းတြင္းကာလေတြမွာ ျပႆနာမရွိေပမယ့္ ေႏြကာလမွာေတာ့ ကြၽန္မတို႔ အညာေနက ခ်စ္ခ်စ္ေတာက္ စူးရဲျပင္းထန္လြန္းပါတယ္။ သည္အခါမွာ ကြၽန္မ စက္ဘီးကေလးက မေရြ႕ခ်င္ေတာ့။ ေခြၽးေတြနဲ႔ရႊဲနစ္၊ ေျခေထာက္ေတြရဲ႕ ႐ုန္းကန္အား ကေလးလံ။ ေက်ာင္းထဲလည္းေရာက္ေရာ ကြၽန္မရဲ႕ ႏြမ္းနယ္ေဖ်ာ့ေတာ့တဲ့မ်က္ႏွာဆီက ေခြၽးတစိမ့္စိမ့္အန္က်ၿပီး အိမ္ကလိမ္းခဲ့တဲ့ သနပ္ခါးလည္းပ်က္ျပယ္။ ညစ္ေပ တူးဆရာမေလးလို႔ သင္တန္းသားေတြက ကြယ္ရာမွာ ေခၚေဝၚၾကတဲ့အထိပါပဲ။ သူငယ္ခ်င္း ဒုနည္းျပေတြက ၿမိဳ႕ထဲဘက္မွာေနတာမို႔ ကြၽန္မရြာကေလးနဲ႔က အေရွ႕ အေနာက္တျခားစီျဖစ္ၿပီး သူတို႔ပို႔ေပး၊ ႀကိဳေပးဖို႔ကလည္း ဘယ္လိုမွမျဖစ္ႏိုင္ပါ။ သည္ေတာ့ဆိတ္ငါးေကာင္ တ႐ုတ္စက္ဘီးကေလးက တ႐ုတ္ဆိုင္ကယ္ေတြၾကားမွာ ကန္႔လန္႔ကန္႔လန္႔ ျဖစ္ေနဦးမွာပါပဲ။ ျပင္ဦးလြင္မွာ ေက်ာင္းတက္ေနတဲ့ေမာင္ေလးနဲ႔ စီးပြားေရးတကၠသိုလ္တက္ေနတဲ့ ကြၽန္မညီမေလးတို႔ရဲ႕ ေက်ာင္းစရိတ္ေတြၾကား မွာ ကြၽန္မအတြက္ ဆိုင္ကယ္ေလးတစ္စီး ဝယ္ႏိုင္ဖို႔ အလွမ္းေဝးလြန္းမက ေဝးလြန္းေနပါၿပီ။ ႏြား၂ ေကာင္ေလာက္ ေရာင္းလိုက္ရင္ျဖင့္ ဝယ္လို႔ရမွာေပမယ့္ အေဖ့ လက္ငုတ္လက္ရင္း ႐ိုက္ခ်ဳိးသလိုျဖစ္ၿပီး ေတာင္သူအလုပ္ရပ္တန္႔သြားရင္ ဘာနဲ႔ရပ္တည္ၾကမလဲ။ ကြၽန္မလခငါးေသာင္းေက်ာ္က ဘယ္အတိုင္းအတာထိအိမ္ရဲ႕ ဓန အင္အားကို ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္မွာတဲ့လဲ။ အညာေႏြရဲ႕ ျပင္းထန္တဲ့ အပူေအာက္မွာကြၽန္မကေတာ့ စက္ဘီးေလးတစ္စီးနဲ႔ တေရြ႕ေရြ႕ပါပဲေလ။
ကြၽန္မတို႔ေက်ာင္းက ေက်ာင္းပိတ္ရက္ေတြမွာလည္း ဒုနည္းျပေတြအတြက္ သင္တန္းေတြကအဆင္သင့္ႀကိဳေနတတ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးရဲ႕ စီစဥ္ေပးမႈေၾကာင့္ နည္းျပအားလံုး အဂၤလိပ္စာ၊ ကြန္ပ်ဴတာ ေအာ္တိုကဒ္၊ ပါဝါပြိဳင့္ သင္တန္းေတြတက္ရပါတယ္။ ေက်ာင္းသင္ခန္းစာေတြကို ကြန္ပ်ဴတာ႐ိုက္၊ ေမးခြန္းေတြ ျပန္ျပဳစု၊ စာတမ္းေရးေတြလည္း လုပ္ရတာမို႔ အနားမရပါ။ ပညာျဖန္႔ျဖဴးရာေက်ာင္းျဖစ္တဲ့အတြက္ ဆရာ/ ဆရာမမ်ား ‘ျပည့္ဝ’ေနဖို႔ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးရဲ႕ ဆႏၵျပင္းျပမႈက ေလး စားဖြယ္ျဖစ္ပါတယ္။ ရန္ကုန္ကဆရာကို ေခၚယူသင္ၾကားေပးတဲ့ ေအာ္တိုကဒ္သင္တန္းခ်ိန္ေလးကိုေတာ့ ကြၽန္မစိတ္ဝင္စားလွပါတယ္။ ၿမိဳ႕ျပဘာသာရပ္နဲ႔ စက္မႈသိပၸံေက်ာင္းၿပီးထားတဲ့ ကြၽန္မအတြက္ပိုၿပီး ႏွစ္လိုဖြယ္ေကာင္းတဲ့ ပညာရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ အႏုပညာေျမာက္တဲ့ဘာသာရပ္လို႔ ခံစားမိခ်ိန္မွာ ကြၽန္မလက္ေခ်ာင္း ေလးမ်ားကလည္း ကီးဘုတ္ေပၚမွာ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းသြက္လက္စြာ ေျပးလႊားေနပါတယ္။ စက္ဘီးနင္းလို႔ ေခြၽးေတြနဲ႔ နစ္ေနတဲ့ကြၽန္မရဲ႕ေမာလ်မႈကို ကြန္ပ်ဴတာခန္းရဲ႕ အဲယားကြန္းက ေျဖေဖ်ာက္ေပးတာေၾကာင့္လည္း ေအာ္တိုကဒ္ကို ကြၽန္မရဲ႕ စိတ္ဝင္စားမႈက ပိုပိုသာသာျဖစ္သြားတာလို႔ ဆိုေကာင္းဆိုႏိုင္ပါတယ္။ တိုက္ေတြရဲ႕ ေကာ္ရစ္ဒါ ဒီဇိုင္းေတြကိုအေကြး၊ အေျဖာင့္ Tools ေတြသံုးၿပီး ပံုအမ်ဳိးမ်ဳိးထုတ္ေနတဲ့ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတဲ့ အခ်ိန္ေလးမွာေပါ့။ သင္တန္းတာဝန္မွဴးေရာက္လာ ၿပီး ကြၽန္မနား တိုးတိုးကပ္ေျပာလိုက္တဲ့စကားေၾကာင့္ ကြၽန္မရဲ႕ ကီးဘုတ္ေပၚေျပးလႊားေနတဲ့ လက္ေတြရပ္တန္႔ဆြံ႕အသြားပါတယ္။ ေႏြေခါင္ေခါင္မွာမိုးႀကိဳးသြား ထက္ထက္တစ္စင္း ကြၽန္မနားစည္ကို ထိုးခြဲသြားလိုက္တာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
”မႏြယ္နီအေဖ နဂါး႐ံုဘုရားမွာ ဆိုင္ကယ္တိုက္ခံရလို႔၊ ခုေဆး႐ံုမွာ”

အေဖက ရြာကေန ၿမိဳ႕ထဲကို ယာခင္းအတြက္ပိုးသတ္ေဆးလာဝယ္တာမွာ နဂါး႐ံုဘုရားလမ္းဆံုမွာ ဆိုင္ကယ္နဲ႔ တိုက္မိတာတဲ့။ ကြၽန္မတို႔ၿမိဳ႕မွာ အထက(၁)၊ ပညာ ေရးေကာလိပ္၊ တကၠသိုလ္၊ ေဆး႐ံု၊ ဗဟိုပို႔ဆက္ေက်ာင္း၊ စက္မႈလယ္ယာ သင္တန္းေက်ာင္းေတြက တစ္ဆက္တည္းမွာျဖစ္ၿပီး နဂါး႐ံုဘုရားနဲ႔လည္း နီးပါတယ္၊ လမ္းဆံု၊ လမ္းခြလည္း ျဖစ္တာမို႔ အဲ့သည္ေနရာက ကား၊ ဆိုင္ကယ္၊ လမ္းသြားလမ္းလာ၊ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ လြန္စြာမွ႐ႈပ္ေထြးလွပါတယ္။ ေက်ာင္းဆင္း တ႐ႈပ္႐ႈပ္ငိုေၾကြးေနတဲ႕ကေလးမေလးရဲ႔သန္႔စင္ႏုနယ္လွတဲ႕မ်က္ႏွာေလးမွာတုန္လႈပ္ေၾကာက္ရြံ႔ေသြးဆုတ္ေနတဲ႕ခံစားမႈေတြျပည့္သိပ္လို့ေနပါတယ္။သတိလစ္ေနတဲ႕ အေဖ႕ကိုတစ္လွည္႕၊ေကာင္မေလးကိုတစ္လွည္႕ၾကည္႕ရင္းခ်ိန္ေတြမွာ ယာဥ္ထိန္းရဲ ၃-၄ ေယာက္ေလာက္နဲ႔ရွင္းယူတာေတာင္ အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ေနရာပါ။ အေဖက လည္း သည္လို႐ႈပ္ေထြးခ်ိန္မွာတိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ေရာက္လာတာပါပဲ။ က်ဴရွင္ကျပန္လာတဲ့ အဂၤလိပ္စာေမဂ်ာ ေက်ာင္းသူေလးရဲ႕ ေပါ့ဆမႈေၾကာင့္လား၊ အေဖ့ရဲ႕နေမာ္နမဲ့ ႏိုင္မႈေၾကာင့္လား၊ မဆင္မျခင္ေမာင္းႏွင္တဲ့ အျခားေသာကား၊ ဆိုင္ကယ္ေတြရဲ႕ ပေယာဂနဲ႔ ဆက္ႏႊယ္မႈေၾကာင့္လား၊ ခုေတာ့ ကြၽန္မရဲ႕ အေဖ..ေဆး႐ံုအေရးေပၚဌာနမွာ ကြၽန္မရဲ႕ သူငယ္ခ်င္းေတြ၊ ေက်ာင္းသူမေလးရဲ႕ မိဘေတြ၊ သူငယ္ခ်င္းေတြ၊ ရဲေတြနဲ႔ ျပည့္လို႔ေနပါတယ္။ ဘုရားေရ…ဒုရဲအုပ္တစ္ ေယာက္ကေက်ာင္းသူေလးကို စစ္ေမးလို႔ေနပါလား။ သူတို႔ကေလးမေလးကို ဖမ္းခ်ဳပ္ေတာ့မွာလား။ တ႐ႈပ္႐ႈပ္ငိုေၾကြးေနတဲ့ ကေလးမေလးရဲ႕သန္႔စင္ႏုနယ္လွတဲ့ မ်က္ႏွာေလးမွာ တုန္လႈပ္ေၾကာက္ရြ႕ံ ေသြးဆုတ္ေနတဲ့ ခံစားမႈေတြျပည့္သိပ္လို႔ေနပါတယ္။ သတိလစ္ေနတဲ့ အေဖ့ကို တစ္လွည့္၊ ေကာင္မေလးကို တစ္လွည့္ ၾကည့္ရင္းကြၽန္မရဲ႕ ႏွလံုးအိမ္ကလည္း ျပင္းထန္စြာ တုန္ခါေနပါတယ္။ ကေလးေရ၊ ကံၾကမၼာဆိုးေၾကာင့္ မင္းနဲ႔အေဖ ဆံုစည္းသြားရတာပါ။ မင္းရဲ႕ေတာက္ပတဲ့ အနာ ဂတ္ေလး မပ်က္ျပယ္ေစရဘူး၊ မင္းစိတ္တည္ၿငိမ္စြာထားပါ။ မင္းနဲ႔မင္းမိဘ၊ မင္းသူငယ္ခ်င္းေတြၿပံဳးေပ်ာ္ေစမယ့္ ဆံုးျဖတ္မႈမ်ဳိးေပးမွာပါ။”ဥပေဒေၾကာင္းအရေတာ့ ကြၽန္မ နားမလည္ပါဘူးေနာ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီကညီမေလး ဘာမွမျဖစ္ေစခ်င္ပါဘူး။ ဒါကို ကြၽန္မရင္ထဲ၊ ႏွလံုးသားထဲက ပကတိဆႏၵမွန္နဲ႔ ေျပာတာပါ” ကြၽန္မရဲ႕ တည္ၿငိမ္မႈကို ကြၽန္မကိုယ္တိုင္ အံ့ၾသသြားပါတယ္။ စကားလံုးေတြက အက္ေသြ႕ေျခာက္ကပ္မႈမရွိဘဲ ေခ်ာေခ်ာေမြ႕ေမြ႕ ထြက္အန္က်လာတာေပမယ့္ မ်က္ ရည္ေတြ လိမ့္ဆင္းသြားတာကိုေတာ့ ကြၽန္မ သတိမထားလိုက္ႏိုင္တာကိုေတာ့ ဝန္ခံရမွာပါ။အားလံုးညႇိႏႈိင္း ေဆြးေႏြးမႈေၾကာင့္ ေက်ာင္းသူေလးရဲ႕ မိဘမ်ားက ေငြ ၁၅ သိန္းေပးေတာ့ ကြၽန္မတုန္လႈပ္ ေခ်ာက္ခ်ားသြားပါတယ္။ ဒါအေရာင္းအဝယ္လုပ္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ေျခတစ္ဖက္ကို၊ မိသားစုတစ္စုလံုးရဲ႕ စိတ္ ဒဏ္ရာကို ေငြ ၁၅ သိန္းနဲ႔ ေရာင္းေနတာလား၊ ကြၽန္မ လက္မခံႏိုင္ပါ။ ကြၽန္မျပင္းထန္စြာပဲ ခုခံျငင္းဆိုလိုပါတယ္။ ဆက္လက္ေဆးကုခံရဦးမယ့္ အေဖ၊ ေျခတု (သို႔မဟုတ္) ခ်ဳိင္းေထာက္တစ္ဖက္နဲ႔ ေတာင္သူလုပ္ငန္း ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ေတာ့မယ္ မထင္တဲ့အေဖ။ အေဖရယ္၊ သမီးကို ျငင္းဆန္ခြင့္ေပးလိုက္ပါလားဟင္။ ”ဒါဆို ညီမေလးေက်ာင္းထြက္လိုက္ရေတာ့မွာေပါ့ေနာ္” ”အေမတို႔ သမီးအေဖကို ေဆးဆက္ကုေပးရဦးမွာေလ” ”သမီးမာန အေဖနားလည္ပါ တယ္၊ ဒါေပမဲ့သမီးရယ္ ေရြးခ်ယ္ခြင့္မွ မရွိေတာ့တာပဲ” ေၾကကြဲႏြမ္းေဖ်ာ့ အဓိပၸာယ္မ်ဳိးစံုနဲ႔ ဖြဲ႕သီေနတဲ့မ်က္ဝန္းေတြရဲ႕ အၾကည့္။ ကြၽန္မ ခ်ဳံးပြဲခ် ငိုလိုက္မိပါေတာ့တယ္။ ခုေတာ့ ကြၽန္မတို႔ေက်ာင္းထဲမွာ ေလာ့ဂ်ားပန္းဆီေရာင္ ဒရင္းမ္ဆိုင္ကယ္ေလးတစ္စီး တိုးလို႔ေနပါၿပီ။ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္သြားတဲ့အခါ၊ သင္တန္း ေဆာင္ တစ္ခုကေနတစ္ခုကူးတဲ့အခါ ‘ေလာ့ဂ်ား’ ေလးကို ကြၽန္မ ကြၽမ္းက်င္ပိုင္ႏိုင္စြာစီးလို႔ေပါ့။ အားလံုးရဲ႕ အၾကည့္စူးစူးေတြ၊ ပေဟဠိအေျဖမွန္ရထားသူေတြရဲ႕ မ်က္ ႏွာထားမ်ဳိးေတြဆီကိုေတာ့ ကြၽန္မ ေပ်ာ္ရႊင္နာက်င္စြာ တည့္တည့္တိုးဝင္ လိုက္ပါေတာ့တယ္။ ေသခ်ာတာတစ္ခုကေတာ့ စာသင္တဲ့အခါ ကြၽန္မပါးျပင္ထက္က သနပ္ ခါးမပ်က္မျပယ္ ေခြၽးေတြနဲ႔ နစ္မြန္းမေနေတာ့တာပါပဲ။
ရဲသွ်မ္း
(ရတီမဂၢဇင္း၊ ဇန္န၀ါရီလ၊ ၂၀၁၁)

ဘူတာ႐ံုေလး(၃)

(တစ္)
ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းနဲ႔ ကယားျပည္နယ္ကို ဆက္စပ္ေပးေနတဲ့ ရထားလမ္းတစ္ခုကို လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂ဝ ခန္႔က ေဖာက္လုပ္ၿပီးခဲ့ပါတယ္။ သာစည္-ေရႊေညာင္ရထား လမ္းမႀကီးမွာ ဆင္ေတာင္ဆိုတဲ့ ဘူတာကို ေက်ာ္လာတာနဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းကို  ေရာက္ေတာ့တာပါပဲ။ ေတာင္ပိုင္းရွမ္းျပည္နယ္ရဲ႕ အလွဆံုးၿမိဳ႕ျဖစ္တဲ့ ကေလာ အလြန္ဘူတာက အစုန္ဆိုရင္ ျမင္းဒိုက္၊ အဆန္ဆိုရင္ ေအာင္ပန္းဘူတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲသည္ေအာင္ပန္းဘူတာကေန ေတာင္ယြန္းယြန္းကို ခြဲထြက္သြားတဲ့ လမ္းက ေတာ့ ရွမ္းျပည္နယ္နဲ႔ကယားျပည္နယ္ ဆက္စပ္ေပးတဲ့ ေအာင္ပန္း-လြိဳင္ေကာ္လမ္းပဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။
ရထားလမ္းကို ေအာင္ပန္းကေန လြိဳင္ေကာ္အထိ ေဖာက္လုပ္ခဲ့ေပမယ့္ စီမံကိန္းကာလျဖစ္တာရယ္ မိုးရြာေျမၿပိဳအသားမက်တာရယ္ေၾကာင့္ ေအာင္ပန္း-ပင္ေလာင္းအ ပိုင္းကို ပထမဆံုးရထားေျပးဆြဲခဲ့ၿပီး ပင္ေလာင္း-လြိဳင္ေကာ္အပိုင္းကိုေတာ့ ရထားလမ္းႀကံ႕ခိုင္၊ ေတာင္ၿပိဳ၊ ေျမၿပိဳေတြကို အတားအဆီးလုပ္ေဆာင္ၿပီးမွ ေျပးဆြဲေပးခဲ့တာ ပါ။
ေအာင္ပန္းကေန ပင္ေလာင္ ၾကား ဘူတာစဥ္ကေလးေတြက အင္းဝန္း၊ နန္းထိုင္း၊ တီက်စ္၊ေနာင္ တရား..တို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ရွမ္း တိုင္းရင္းသား ပအို႔ဝ္၊ ဓႏု၊ ေတာင္႐ိုး ေတြေနတဲ့ ရြာေလးေတြပါပဲ။ ကြၽဲနဲ႔ လယ္လုပ္၊ မုန္ညႇင္း၊ ကိုက္လံ၊ ပန္း ႏွမ္း၊ ေဂၚဖီ၊ အာလူး၊ ဂႏၶမာပန္း၊ သစၥာပန္းေတြစိုက္ပ်ဳိးၿပီး လယ္ထြက္၊ ယာထြက္ သီးႏွံေလးေတြကို ေအာင္ ပန္း၊ တီက်စ္၊ ပင္ေလာင္းေစ်းေန႔ ေတြမွာ လိုက္လံေရာင္းခ်ရင္း ဘဝ ေနေပ်ာ္ခြင့္ ဖန္တီးတဲ့ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္း ခ်မ္း ရြာေလးေတြလို႔ ဆိုႏုိင္ပါ တယ္။
ဘူတာသစ္ေလးေတြရဲ႕ ထံုးစံ အတိုင္း ၿမိဳ႕ထဲရြာထဲနဲ႔ အေတာ္အ တန္လွမ္းတဲ့အထဲမွာ အင္းဝန္းဘူ တာေလးက ပိုပိုကဲကဲျဖစ္မယ္ထင္ ပါရဲ႕။ ရြာကေလးနဲ႔က ၁ မိုင္သာ သာေဝးၿပီး ကားလမ္းနဲ႔က ၄ မိုင္ ေလာက္ေဝးပါတယ္။ ရြာကေလးမွာက အားလံုးေတာင္သူလုပ္ငန္းပဲလုပ္ၿပီး တစ္ျခား စီးပြားေရးလည္း မရွိပါ။ အိမ္ဆိုင္ေလးတစ္ဆုိင္တစ္ ေလေတာင္မွမရွိပါဘူး။ ဟင္းစားက အိမ္မွာေမြးထားတဲ့ ၾကက္ကေလး၊ ၾကက္ဥကေလးရွိမယ္၊ ယာထြက္သီးႏွံရွိမယ္၊ ေအာင္ပန္း၊ ပင္ေလာင္း၊ တီက်စ္ (၅) ရက္ တစ္ေစ်းမွာ ဝယ္ထားတဲ့ အေျခာက္အျခမ္းေလးေတြရွိမယ္။ ဆီ၊ ဆား၊ င႐ုတ္၊ ၾကက္သြန္၊ နႏြင္း၊ ဟင္းခ်ဳိမႈန္႔၊ ဖေယာင္းတိုင္၊ တစ္ေစ်းစာအၿပီး ဝယ္ထားၾကတာ ဆိုေတာ့ အိမ္ဆိုင္ရွိလည္း ေရာင္းရမွာမဟုတ္ပါ။ အဲသည္လို ေစ်းဆိုင္ ေတာင္မရွိတဲ့ ရြာကေလးနဲ႔ ၁ မိုင္ ေက်ာ္ေလာက္အကြာမွာ အင္းဝန္းဆိုတဲ့ ဘူတာကေလးတည္ရွိေနတာပါ။
႐ံုပိုင္(၁)၊ လမ္းခြဲကိုင္(၁) ဆို တဲ့ ဝန္ထမ္းဖြဲ႕စည္းပံုနဲ႔ ၿငိမ္ၿငိမ္ဆိတ္ ဆိတ္ ဘူတာကေလးက စီမံကိန္း ကာလအထိုင္မက်ေသးတဲ့  ဘူတာ ဆိုေတာ့ ႐ံုပိုင္၊ လမ္းခြဲကိုင္ေတြ လည္း အတည္အက်မရွိေသးဘဲ ေအာင္ပန္းဘူတာက ႐ံုပိုင္ေလးေတြ၊ လမ္းခြဲကိုင္ေလးေတြ အလွည့္က်လာဆင္းရတဲ့အတြက္ အိမ္ရွင္မရွိတဲ့ ဘူတာေလးလို႔ ေကာက္ ခ်က္ ဆြဲခ်င္လည္းဆြဲႏိုင္ပါတယ္။
ေအာင္ပန္းဘူတာကေန အင္းဝန္းဘူတာကို အလွည့္က်လာဆင္းေပးရတဲ့ ႐ံုပိုင္ေလးကိုစန္းေမာင္က ေအာင္ပန္းဘူတာမွာ ၿမိဳ႕နယ္စာရင္းစစ္ဝင္မွာမို႔ မရွင္းတ့ဲ စာရင္း ဇယားေတြ ျပန္ရွင္းေပးဖို႔အတြက္ ေအာင္ပန္းဘူတာမွာ အခ်ိန္ျပည့္ရွိေနရမယ္ဆိုတာေၾကာင့္ တုိင္း႐ံုးက ကြၽန္ေတာ့္ကို အင္းဝန္းဘူတာသြားဆင္းဖို႔ ေစလႊတ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္က သာစည္ဘူတာမွာအထိုင္က်ၿပီး ႐ံုပိုင္လိုအပ္တဲ့ဘူတာေတြကို သြား ဆင္းေပးရတဲ့အရန္႐ံုပိုင္ေလးပဲျဖစ္ ပါတယ္။ ေစာေစာပိုင္းကာလေတြ တုန္းက ရန္ကုန္-မႏၲေလး လမ္းမ ႀကီးမွာရွိတဲ့ သာစည္ဘူတာနဲ႔ကပ္ လ်က္ ႏြားထိုးဘူတာ၊ ေရႊေညာင္ လမ္းက လိႈင္းတက္၊ ဘုရားငါးဆူ၊ စတုတၴလြန္းထိုး၊ ေခြး႐ုပ္၊ လယ္ျပင္၊ ေရပူ၊ ကန္းနားစတဲ့ ဘူတာေလး ေတြနဲ႔ သာစည္ဘူတာ အခ်က္ျပ ေမွ်ာ္စင္မွာ လူးကာေခါက္ကာ ဆင္း ေပးေနခဲ့ရတာပါ။ လမ္းသစ္ဘူတာ ေလးမွာ တစ္ခါမွ မဆင္းဘူးလို႔ ကြၽန္ေတာ့္မွာ စိုးရြံ႕ပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ ရထားစင္းေရတစ္စင္းသာ အစုန္/အဆန္ရွိတာရယ္၊ ရြာနဲ႔အ လွမ္းေဝးလြန္းတာရယ္၊ ကြၽန္ေတာ့္ အတြက္ ေဒသစိမ္းျဖစ္ေနတာရယ္၊ ေနာက္ အိတ္စိုက္စားေသာက္ရမယ့္ အေနအထားရယ္၊ အဲသည့္ရယ္ေတြ ေၾကာင့္ စိုးထိတ္တာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ပံုမွန္အထိုင္က်ေနတဲ့ ဘူတာေတြက ေန႔စဥ္ထမင္း ႏွစ္နပ္အတြက္ သိပ္ မခက္ခဲလွပါဘူး။ ဘူတာအခံလမ္း ခြဲကိုင္ေတြ ဘူတာဝန္းက်င္ ေစ်းဆိုင္ ကေလးေတြက စီစဥ္ေပးၾကတာ ေလ။ ေနာက္ဆံုးပိုက္ဆံရွိရင္ကိုပဲ ဝယ္စားစရာေစ်းဆိုင္ေလးေတြ ရွိ ေနပါေသးတယ္။ ေခြး႐ုပ္လိုဘူတာ မွာ သြားဆင္းရလို႔က ဘာအေရး လဲ၊ ထမင္းဆိုင္ေတြမွ အမ်ားႀကီး။ ႀကိဳက္တတ္လို႔ မွီဝဲခ်င္တယ္ဆိုရင္ ေတာင္ ယမကာအစံုရတဲ့ဆိုင္ေတြ ေပါ့။ ေမ်ာက္၊ ပန္းသီး၊ လိေမၼာ္ျဖဴ စတဲ့ ရွမ္းျပည္ထြက္၊ ေဒသထြက္ အရက္ေတြပဲေသာက္မလား။ အာမီရမ္၊ ဂ်င္၊ ဘီအီးစတဲ့အရက္ေတြ ပဲေသာက္မလား။ တ႐ုတ္ဘက္က ဝင္တဲ့ စပါးႏွံ၊ ထိုင္းကဝင္တဲ့ ဆင္ ႏွစ္ေကာင္ဘီယာဘူးေတြပဲ ေသာက္ မလား အားလံုးရႏိုင္တဲ့ဘူတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ဘူတာေလး ေတြမွာ သူ႔ဟာနဲ႔သူ၊ သူ႔အထာနဲ႔သူ ရွိေနတာပါ။ ဆင္ေတာင္လိုဘူတာ မ်ဳိးဆို ေဂၚရခါးအရက္ေပါေပါမ်ား မ်ား ေသာက္လို႔ရႏုိင္ပါေသးတယ္။ အဲ..အခု အင္းဝန္းဘူတာေလးမွာ ႀကိဳက္တတ္လို႔ အရက္ေသာက္ခ်င္ တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဘယ္လိုဝယ္ ေသာက္ၾကမလဲ။ ကြၽန္ေတာ္က ေတာ့ အရက္လည္း ႀကိဳက္တာ မဟုတ္ေတာ့ အဲဒီကိစၥ ျပႆနာ လည္း မဟုတ္ပါဘူး..။
တစ္ခုပဲစိုးရိမ္ပါတယ္။ ကိုယ္နဲ႔တြဲက်တဲ့ လမ္းခြဲကိုင္ေတြ မေသာက္မစားတတ္ဘဲ အလုပ္အ ေပၚမွာေလးနက္ၿပီး ဘူတာၿမဲဖို႔ပါ ပဲ။ ႏို႔မို႔ႏွစ္ေယာက္တည္းရွိတဲ့ဘူတာ မွာ တစ္ေယာက္တည္း ေခ်ာက္ခ်ားစြာ ေနရမယ့္အျဖစ္ကို မေတြးဝံ့ေအာင္ တုန္လႈပ္လွပါတယ္။ မေတာ္ ေတာေကာင္လာရင္ေတာင္ ေအာ္ လို႔မၾကား၊ ကယ္မယ့္သူမဲ့နဲ႔ တစ္ ကိုယ္တည္း ေတြးေၾကာက္စရာ ေကာင္းလွတဲ့ လမ္းသစ္ဘူတာေလးလို႔ ကြၽန္ေတာ္ခံစားရပါတယ္။ ဘယ္ လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ေလ ေရွာင္လႊဲျငင္းပယ္ လို႔ မွမရတာ။ တခ်ဳိ႕႐ံုပိုင္ေလး ေတြလို ကိုယ္သြားမဆင္းခ်င္တဲ့ ဘူတာကို တာဝန္ေပးေစခိုင္းရင္ ေနမေကာင္းအေၾကာင္းျပ ဆရာဝန္ဆီက မက်န္းမာေၾကာင္း လက္မွတ္အတင္းေတာင္းယူ၊ စိုျပည္ အဆင္ေျပတဲ့ ဘူတာဆင္းရမယ့္အလွည့္ ေရာက္ေတာ့ က်န္းမာေၾကာင္းေဆးလက္မွတ္ျပန္ယူ၊ အဲသည္လိုေတာ့လည္း ကြၽန္ေတာ္မလုပ္ႏုိင္ပါဘူး။ လုပ္ရမွာလည္း ရွက္ပါ တယ္။ ကိုယ့္လိပ္ျပာ ကိုယ္မသန္႔ပါဘူး။ အတယ္လို႔အ ထင္ခံရေအာင္ကို ကြၽန္ေတာ္က လည္း ခပ္အအပဲ ေနေပးလိုက္ပါ တယ္။
(ႏွစ္)
ေအာင္ပန္း၊ ပင္ေလာင္း၊ တစ္စင္းတည္းသြား အဆန္ရထားနဲ႔ အင္းဝန္းဘူတာေလးဆီ လိုက္လာခဲ့ေတာ့ ညေနေစာင္းေနပါၿပီ။ အလင္း ေရာင္ဆုတ္ယုတ္စ အေမွာင္ကူး ေတာ့မယ့္အခ်ိန္ေပါ့။ အမွန္အတိုင္း ေျပာရရင္ ကြၽန္ေတာ္ လက္ဖ်ား၊ ေျခဖ်ားေတြ ေအးစက္ၿပီး ေသာကေတြ တစ္ေပြ႕တစ္ပိုက္နဲ႔ပါ။ ကြၽန္ ေတာ္ မိုးကာသားနဲ႔ပတ္ၿပီး ႀကိဳးခ်ီ ထားတဲ့ အိပ္ရာလိပ္ကေလးခ်ဳိင္း ၾကားညႇပ္၊ လက္ဆြဲအိတ္က တစ္ဖက္၊ ျခင္းတစ္ဖက္ဆြဲၿပီး ရထားရဲ႕ ေနာက္ဆံုးတြဲကေန ဘူတာေလးဆီ အသြား၊ ဘူတာမေရာက္ခင္မွာ ဘဲ ရထားကစထြက္ဖို႔ ဥၾသဆြဲေနပါၿပီ။ ဂါတ္ဗိုလ္ႀကီးကလည္း ရထားထြက္ဖို႔ ဝီစီမႈတ္ၿပီး အလံစိမ္းတယမ္း ယမ္းနဲ႔မို႔ ကြၽန္ေတာ့္မွာအားငယ္ၿပီး လြမ္းသလိုလိုျဖစ္ေန ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ကို လာႀကိဳမယ့္ လမ္းခြဲကိုင္ေလးလည္း မျမင္ပါ။ ကြၽန္ေတာ္ဘူတာ အေပါက္ဝအေရာက္မွာ စက္ေခါင္းကို လမ္းရွင္းေပးၿပီး ဘူတာဘက္ျပန္လာတဲ့ လမ္းခြဲကိုင္ေလးကို ျမင္လိုက္ရပါတယ္။
”ဆရာ ေရာက္ၿပီလား၊ ဆရာ ေသခ်ာေပါက္ပါလာတယ္သိရေတာ့ ဆရာကိုစန္းေမာင္ ဟိုဘက္ဘူတာ လမ္းရွင္းေတာင္းၿပီး တာဝန္လႊဲေပးထားခဲ့တာ။ ကားလမ္းကေန ေအာင္ပန္းျပန္ဖို႔ ေနလယ္ကတည္းက ထြက္သြားခဲ့တယ္”
”ေအးေပါ့ကြာ၊ အခ်ိန္နဲ႔အခါ နဲ႔ ျပန္ရတာဆိုေတာ့လည္း ငါ့ကို ေစာင့္မေနႏုိင္ဘူးေပါ့”
ကြၽန္ေတာ္ ဘူတာေလွကား အုတ္ခံုေလးအတက္မွာ လမ္းခြဲ ကိုင္ေလးက ကြၽန္ေတာ့္အိတ္နဲ႔ျခင္းကို လွမ္းယူပါတယ္။
”ဆရာဘူတာေနာက္က အိမ္မွာေနမလား၊ လူမေနေတာ့ ဘာမွေတာ့ မရွင္းလင္းရေသးဘူး။ ဘူတာထဲမွာပဲ ေနၾကတာဆိုေတာ့”
လမ္းခြဲကိုင္ေလးကို ကြၽန္ေတာ္ လက္ကာျပလိုက္ပါတယ္။
”မင္းအိမ္လည္း တစ္ေယာက္တည္း မေနရဲပါဘူးကြာ။ ဘူတာထဲပဲ ေကာင္းပါတယ္။ ေၾသာ္၊ ဒါနဲ႔ မင္းထမင္းခ်က္တတ္တယ္ မဟုတ္လား။ ျခင္းထဲမွာ ဆန္ပါတယ္။ ဆီပါ တယ္၊ ၾကက္ဥပါတယ္ ညစာခ်က္လိုက္ေတာ့ေနာ္”
ကြၽန္ေတာ္ေျပာတာမွာ လမ္းခြဲကိုင္ေလးက ေခါင္းယမ္းပါတယ္။
”ကြၽန္ေတာ္ ထမင္းမခ်က္တတ္ဘူး”
”ဘာ မခ်က္တတ္ဘူးဟုတ္ လား။ ဒါဆို မင္းတို႔ ဘယ္လို ထမင္းစားလဲကြာ၊ ဝယ္စားရေအာင္ လည္း ဆိုင္မေျပာနဲ႔ရြာေတာင္ အေဝးႀကီး”
ကြၽန္ေတာ့္အံ့ၾသမႈကို သူက သတိေတာင္ထားမိမယ္မထင္ပါ။
”ဆရာ၊ ကိုစန္းေမာင္ရဲ႕ ေအာင္ပန္းအိမ္ကေန ညမနက္ခ်ဳိင့္ နဲ႔ပို႔တာ”
အဲဒါမွ ျပႆနာ ကြၽန္ေတာ္က ထမင္းခ်က္ရမယ္။ ဒါေတာ့ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ဒီလိုဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္ ညစာငတ္ေတာ့မွာလား။ အိုးခြက္ေတြ ဘူတာမီးဖိုေခါင္းတိုင္ေလးေဘးမွာ ရွိပါလ်က္ ခ်က္မစားပါဘူးလို႔ ေျပာတာကို ကြၽန္ေတာ္ နည္းနည္းေတာ့ ကသိကေအာက္ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္နဲ႔ ႏွစ္ေယာက္အတူ တာဝန္ဆင္းရမယ့္ ကြၽန္ေတာ့္ ထက္ ရာထူးအပံုႀကီးငယ္တဲ့အျပင္ အတန္းပညာမရွိတဲ့ လမ္းခြဲကိုင္ေလးမွာ မ႐ိုးသားစိတ္ရွိေနၿပီလား၊ သက္သက္မဲ့ေၾကာတာလား၊ ကြၽန္ေတာ္ ေဝခြဲရခက္ေနပါတယ္။
”ဒါဆိုလည္းထားလိုက္ကြာ၊ မခ်က္နဲ႔ေတာ့၊ ငါကေတာ့ မခ်က္ ဘူး။ ဒီအတိုင္းအငတ္ေန႐ံုပဲ”
ကြၽန္ေတာ္ ေျပာေျပာဆိုဆိုပဲ ခုတင္ေပၚအိပ္ရာလိပ္ပစ္တင္ၿပီး အိပ္ရာလိပ္ကို မေျဖေသးဘဲ ခုတင္ေလးေပၚ လွဲေနလိုက္ပါတယ္။ လမ္းခြဲကိုင္ေလးလည္း သူ႔ ကုတင္ ေလးဆီမွာ သြားေခြေနပါ ေတာ့တယ္။ အိပ္ရာထဲလွဲေနရင္း ကြၽန္ေတာ္စဥ္းစားမိတာက ႏွစ္ေယာက္တည္းရွိတဲ့၊ လူသူကင္းေဝးတဲ့ ေနရာေလးမွာ သူဟာ ကြၽန္တာ့္ အတြက္ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ျဖစ္ပါ့မလား ဆိုတဲ့ကိစၥပါပဲ။
”ဆရာ၊ ကြၽန္ေတာ္ထမင္းေတာ့ ခ်က္တတ္ပါတယ္”
ေဟာဗ်ာ၊ ကြၽန္ေတာ္အိပ္ရာ ေပၚလွဲတာ၊ ေတြးတာ ၁၅ မိနစ္ ေတာင္မရွိေသးဘူး အေနအထားက ခ်က္ခ်င္းေျပာင္းသြားတာပါလား။ ကြၽန္ေတာ္ဘာမွမေျပာဘဲ ၿပံဳးေန လိုက္ပါတယ္။ အေမွာင္သန္းေနၿပီမို႔ ကြၽန္ေတာ့္အၿပံဳးကို လမ္းခြဲကိုင္ေလးျမင္မွာလည္း မဟုတ္ပါ။
သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ ဘူတာ ေခါင္းတိုင္မီးဖိုေလးမွာ ထင္းမီးတ ရဲရဲျဖစ္ေနပါၿပီ။ ထင္းမီးေရာင္ ေၾကာင့္ ဘူတာေလးထဲမွာ အလင္း စတို႔ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနပါတယ္။
”ဆရာ၊ ထမင္းက်က္ရင္ ဘာဟင္းခ်က္မွာလဲ။ ဟင္းေတာ့     ကြၽန္ေတာ္မခ်က္တတ္ဘူးေနာ္”
သူမေလွ်ာ့ေသးပါလား၊ ကြၽန္ေတာ္ဘာေျပာရမလဲ၊ ႀကိဳတင္ စဥ္းစားမထားေပမယ့္ အထိေရာက္ဆံုး စကားေတာ့ ေျပာရမွာပါပဲ။
”ဟင္းမရွိလည္း ျဖစ္ပါတယ္ကြာ ဆီဆမ္း၊ ဆားျဖဴးေပါ့၊ မင္းစားႏုိင္လား ငါေတာ့ စားႏုိင္ပါ တယ္”
သူ႔ဆီက ဘာသံမွထြက္မလာပါ။ သူ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာနဲ႔ တျခားစီျဖစ္သြားလို႔ တံုဏိွဘာေဝျဖစ္သြားတာလား မသိပါ။ ထမင္းတစ္အိုးက ထင္းမီးေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ခ်က္ တာမို႔ သိပ္လည္းမၾကာလုိက္ဘူး ထင္ပါရဲ႕။ သူ ထမင္းရည္ငွဲ႕တာ ထမင္းအိုးကိုလႈပ္ၿပီး ထင္းမီးေလးေတြ ဆြဲထုတ္၊ အိုးဖုန္းေပၚ မီးက်ီးခဲေလးေတြတင္နဲ႔ ထမင္းႏွပ္ေနတာ ကိုျမင္ေနရေတာ့ သူ႔ရဲ႕ ကြၽမ္းက်င္မႈ ကိုၾကည့္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္ ဟက္ဟက္ ပက္ပက္ကို ရယ္ခ်င္ေနမိပါတယ္။
”ဆရာ ၾကက္ဥဟပ္ဖ႐ိုက္ ႀကိဳက္လား၊ အဲဒါေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ ေၾကာ္တတ္တယ္ဗ်”
ဟပ္ဖ႐ိုက္ဆိုတာကို ဒီေကာင္ ေျပာႏုိင္တဲ့အတြက္ ကြၽန္ေတာ္ဟက္ခနဲ အသံထြက္ေအာင္ ရယ္မိပါ တယ္။
”ေကာင္းတာေပါ့ကြာ၊ ျခင္းထဲမွာ ၾကက္ဥလည္းရွိတယ္။ ဆီပုလင္း လည္းရွိတယ္”
သူ ၾကက္ဥေၾကာ္ေနတာလည္း စနစ္တက်ပါပဲ။ ဆီပူအိုးထဲ ၾကက္ဥခြဲထည့္ အႏွစ္ကိုဆီကေလးပက္ၿပီး တဲ့ေနာက္ ဥအႏွစ္မပ်က္၊ အိုးထဲကေန အသာဆယ္ယူ ဆား ကေလးျဖဴးနဲ႔ တကယ့္ကို အေတြ႕အႀကံဳရွိ သူတစ္ေယာက္လိုပါ။
သူ႔ကို ကြၽန္ေတာ္ ေအာင္ႏုိင္လိုက္ပါၿပီ။ တစ္ကယ္တမ္းေတာ့ ကြၽန္ေတာ္လည္း ထမင္းဆာေနတာပါ။ ဒါေပမဲ့ ၿမိဳသိပ္ႏိုင္စြမ္းနဲ႔ သိကၡာက သူ႔ထက္သာမွ ရမွာဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ အားတင္းထားရတယ္ေလ။ အဲဒီညမွာေတာ့ လမ္းခြဲကိုင္ေလးနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္ ၾကက္ဥေၾကာ္၊ ေျမပဲဆန္ေၾကာ္တို႔နဲ႔ ေရေႏြးတပူပူ တရွဴးရွဴးေသာက္ၿပီး ထမင္းၿမိန္ခဲ့ ပါေတာ့တယ္။
(သံုး)
အင္းဝန္းဘူတာေလးမွာ ကြၽန္ေတာ္အလုပ္ဆင္းေပးတာ တစ္ပတ္ေလာက္ရွိေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္မွာပါလာတဲ့ ရိကၡာလည္း ေန႔ခင္းစာစားၿပီးကတည္းက လံုးဝျပတ္ေတာက္ သြားပါၿပီ။ ေအာင္ပန္းဘူတာကို လွမ္းမွာတဲ့အခါ ညေနရထားနဲ႔ ဆန္ရယ္၊ ဆီရယ္၊ ၾကက္ဥ၊ ပဲျခမ္းထည့္ေပးလိုက္မယ္ဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ ေအးေအးေဆးေဆးပဲ စာဖတ္ေနလုိက္ပါတယ္။ လမ္းခြဲကိုင္ေလးလည္း မနက္ကရထားနဲ႔ မိသားစုရွိရာ ေအာင္ပန္းကိုလုိက္သြားၿပီး ညေနရထားနဲ႔ျပန္လုိက္လာ မယ္ဆိုေတာ့ ရထားဆိုက္ခ်ိန္မွပဲ ညစာထမင္းခ်က္ရမွာပါပဲ။ လမ္းခြဲကိုင္ေလး ေအာင္ပန္း႐ံုပိုင္အိမ္က ယူလာမယ့္ ဆန္၊ ဆီေလးေတြနဲ႔ ညစာခ်က္ရမွာေလ။ ရထားဆိုက္ ခ်ိန္ ညေန ၅ နာရီဆိုေတာ့ ညစာ ခ်က္ဖို႔ အခ်ိန္မေႏွာင္းေသးပါဘူး။
ကြၽန္ေတာ္ ဘူတာထဲက နာရီေရာ၊ လက္မွာပတ္ထားတဲ့နာရီေရာ ၾကည့္ေတာ့ ညေန ၄ နာရီ ၂ဝ ရွိၿပီ။ ေအာင္ပန္းကေန အမွတ္ ၁၄၉ အဆန္ရထား အင္းဝန္း ဘူတာေလးဆီ အခ်ိန္မွန္လႊတ္လုိက္ၿပီေပါ့။ ေစာေစာပိုင္းကတည္းက လမ္းရွင္းခြင့္ျပဳ လွ်ဳိ႕ဝွက္နံပါတ္ ေပးထားၿပီးသားမို႔ ရထားထြက္ခ်ိန္ကို ေစာင့္ေနတာပါ။ ၄နာရီ ၁၅ မိနစ္အခ်ိန္ မွန္ထြက္ခ်ိန္ကို ေအာင္ပန္းက မေပးေသးတာေၾကာင့္ ေမ့မ်ားေနသလား အေတြးနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္ တယ္လီဖုန္းလက္ကိုင္ေလးကို တဂ်စ္ဂ်စ္နဲ႔ လွည့္လိုက္ ပါတယ္။
”အစ္ကိုေရ ဝမ္းဖိုးႏုိင္း ႐ိုက္တိုင္းပဲလားဗ်”
တစ္ဖက္႐ံုပိုင္ေလး ကိုစန္းေမာင္ ျပန္အေျဖမွာ ကြၽန္ေတာ္ ရင္ေမာသြားပါတယ္။ ၁၄၉ အဆန္ စက္ေခါင္းဘက္ထရီေဒါင္းၿပီး စက္ႏႈိးမရလုိ႔ မထြက္ႏုိင္ေသးဘူး။ ရန္ ကုန္ရထား ၁၄၁ အဆန္ေအာင္ပန္း ေရာက္မွ စက္ေခါင္းခ်င္းပူးႏိႈးရမွာ။ ရန္ကုန္ရထားက ည ၁ဝ နာရီ ၁၁ နာရီေလာက္မွေရာက္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သြားၿပီေပါ့ ဒီအတုိင္းဆို ရထားက ည ၁၂ နာရီေက်ာ္ေတာင္ ေရာက္ပါ့မလား။ ညစာလြတ္ေတာ့မယ့္ အေျခအေနကိုေတြးမိလုိက္ခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ္ဆာေလာင္သလိုကို ျဖစ္လာပါ တယ္။ အခ်ိန္ရွိတုန္း ရြာကေလးဆီသြားၿပီး စားစရာတစ္ခုခု ဖန္တီးရမလား စဥ္းစားမိပါတယ္။ ရြာကေလးဆီ အခုခ်ိန္သြားလိုက္လို႔ ေျခခင္းလက္ခင္းသာေပမယ့္ အျပန္မွာ ေတာ့ အေမွာင္ခ်ဥ္းေတာ့မွာပါ။ ကြၽန္ ေတာ္စိုးရိမ္ပါတယ္။ ေအးတဲ့ ေဒသဝန္းက်င္ေပမယ့္ ေျခခင္းလက္ခင္း မသာဘူးလို႔အထင္ႏွင့္  ကြၽန္ေတာ္ ေၾကာက္ေနတာကလည္း ပါေနမွာေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္ ေအာင္ပန္းကို ဖုန္းျပန္ေခၚလိုက္ပါတယ္။
”အစ္ကိုေရ ညစာေတာ့ လြတ္ၿပီဗ်ာ။ ရထားဆိုက္ခ်ိန္ဆို ထမင္းခ်က္ဖို႔ လြန္သြားၿပီ။ ေပါင္မုန္႔ေလး၊ ဘီစကစ္ေလးပါ ထည့္ေပးလိုက္ပါဗ်ာ၊ က်သင့္တာအစ္ကို ခဏစိုက္ ထားေပးပါဦး”
”ေအး ေအး စိတ္ခ် ထည့္ေပးမယ္ ညီေလး” ဆိုတဲ့ ကိုစန္းေမာင္ရဲ႕ ဖုန္းထဲကအသံက အျပင္အတုိင္းပဲ ေအးေဆးညင္သာသိမ္ေမြ႕လွ တယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ ေတြးမိပါတယ္။
”ကလင္လင္..ကလင္လင္”
နန္းထိုင္းဘူတာဘက္က ဖုန္းျမည္လာပါတယ္။ ၁၄၉ အဆန္ ရထားအေျခအေနကို စံုစမ္းတာပဲ ျဖစ္မွာပါ။ ”ဟုတ္ကဲ့ အင္းဝန္းပါ။ ဝမ္းဖိုးႏိုင္း စက္ေခါင္းပ်က္ေနတယ္။ ဝမ္းဖိုးဝမ္း ေအာင္ပန္းေရာက္မွ ပူးႏိႈးရမွာတဲ့၊ ဟုတ္တယ္ ေသခ်ာတယ္ ခင္ဗ်ားဆီေရာက္ရင္ သန္းေခါင္ပဲ”
နန္းထိုင္း႐ံုပိုင္ ကိုခင္သိန္းလည္း ေလသံေပ်ာ့ၿပီး စိတ္ဓာတ္က်ေနပံုရပါတယ္။ နန္းထိုင္းက အင္းဝန္းထက္ေတာင္ ရြာနဲ႔အလွမ္းေဝးတဲ့အျပင္ ေရအခက္အခဲပါရွိတာ ဆိုေတာ့ ကိုခင္သိန္းခမ်ာ ေနေရးစားေရး အဆင္မေျပဘူးထင္ပါ ရဲ႕။ သူလိုကိုယ္လို ႏြမ္းယဲ့ယဲ့ဘဝေတြ ပါေလ။
ကြၽန္ေတာ္ ၁၄၉ အဆန္ ထြက္လာမယ့္အခ်ိန္ကို ေစာင့္ရင္း အိပ္ေပ်ာ္ဖို႔ႀကိဳးစားပါတယ္။ ဗိုက္ဆာဆာနဲ႔ လွိမ့္ပိမ့္အိပ္ေနတယ္လို႔ ထင္ေကာင္းထင္ႏုိင္ပါတယ္။ တစ္ည လံုး ဖေယာင္းတိုင္ထြန္းထားၿပီး ေၾကာက္စိတ္ကေလး ေလ်ာ့လိုေလ်ာ့ျငား စာဖတ္တဲ့ေနရာပို႔ ကုစားခ်င္ေပမယ့္ ဖေယာင္းတိုင္ေလးကို ေခြၽတာရတာနဲ႔ပဲ အေမွာင္ထဲမွာ စိုးတထိတ္ထိတ္နဲ႔ အိပ္ေပ်ာ္ေအာင္ ႀကိဳးစားရတာပါ။ လူဟာ တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္း ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ေနလို႔ရမလဲ။ တခ်ဳိ႕ႏွစ္ကာလမ်ားစြာ ေနခဲ့ၾကၿပီးၿပီ၊ ေနေန ၾကဆဲဆိုေပမယ့္ အ႐ုပ္၊ အသံကိုေတာ့ ျမင္ရၾကားရမွာပါ။ အခုေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္မွာမနက္က ေအာင္ပန္းကို ထြက္သြားတဲ့ရထားခ်ိန္ေနာက္ပိုင္း လူသံသူသံမၾကားရ ေတာ့တာဆိုေတာ့ အင္း စုစုေပါင္း ၁၄ နာရီ ေလာက္ေတာင္ ရွိပါေတာ့မယ္။ ကြၽန္ေတာ္ဟာ လူသံကိုလည္း ၾကားခ်င္ေနပါတယ္။ တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ လူစိမ္းေတြ ေရာက္လာမွာကိုလည္း ေတြးရြံ႕ေနပါတယ္။ အိပ္ေပ်ာ္သြားရင္ေတာ့ ဘာမွလည္း ေတြးမိမွာမဟုတ္ေပမယ့္ ဆာေလာင္ မႈေၾကာင့္ အိပ္လို႔လည္းမေပ်ာ္ပါ။
ေဟာ၊ ဓာတ္မီးေရာင္ ဝင္းခနဲ။ ကြၽန္ေတာ္အိပ္ရာထက္ကေန ဝုန္းခနဲထထိုင္လိုက္ပါတယ္။ ေခါင္းအံုးေအာက္က လက္ႏွိပ္ဓာတ္မီးကိုလည္း ဆြဲထုတ္ၿပီးျဖစ္ေနပါၿပီ။ သည္အခ်ိန္ႀကီးမွာ ဘူတာကို ေရာက္လာတာ ဘယ္သူေတြလဲ။ ရြာထဲကေန ရထားစီးဖို႔ေရာက္လာ တာလား။ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ မနက္ျဖန္ တီက်စ္ေစ်းလည္းမဟုတ္၊ ပင္ ေလာင္းေစ်းလည္းမဟုတ္ဘူး။ ဖိနပ္ သံေတြက အမ်ားႀကီး။ လူအုပ္စု အသံအနည္းဆံုး ၁ဝ ေယာက္ ေလာက္ေတာ့ရွိမယ္ထင္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ေခြၽးစို႔ၿပီး အာေခါင္ေတြ ေျခာက္သလို ျဖစ္သြားပါတယ္။ ထိတ္လန္႔ေမာသည္းစြာပဲ အသံေပးလာသူေတြကို ရင္ဆုိင္ဖို႔ႀကိဳးစား ၾကည့္ႏုိင္ေအာင္ စိတ္ကူးလိုက္ေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ့္ႏွလံုးခုန္သံက ျပင္း ျပင္းထန္ထန္ႀကီးကို ပရမ္းပတာနဲ႔ စည္းခ်က္မညီျဖစ္လို႔ေနပါတယ္။
”႐ံုပိုင္ေလး အိပ္ၿပီလားဗ်။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ပါ။ စက္ထိန္းအဖြဲ႕ ေလ၊ နန္းထိုင္း အင္းဝန္းၾကား ေျမျပိဳတာ ရွင္းၿပီးျပန္လာတာ။ ဝမ္းဖိုးႏိုင္းနဲ႔ ပင္ေလာင္းဆက္လိုက္မလို႔ဟာ ရထားမလာတာေၾကာင့္ အင္းဝန္းဘက္ ျပန္လွည့္လာတာ”
အို.. ကြၽန္ေတာ္အခုမွ သတိရပါတယ္။ မေန႔က မိုးသည္းသည္း ထန္ထန္ရြာထားတာေၾကာင့္ ေျမၿပိဳ ၿပီး သံလမ္းဖံုးေနတာေတြ ဖယ္ရွားဖို႔ လမ္းဗိုလ္ႀကီး ဦးေက်ာ္လြင္တို႔ အဖြဲ႕ လမ္းပိုင္းထဲသြားလိုက္တာကို ကြၽန္ေတာ္က သူတို႔အဖြဲ႕ ရထားနဲ႔ ျပန္လုိက္သြားၿပီလို႔ ထင္ေနတာေလ။ ကြၽန္ေတာ္ ေတာ္ေတာ့္ကို ေပ်ာ္သြားပါတယ္။ ေစာေစာပိုင္းက အား ငယ္စိုးရြံ႕ထိတ္လန္႔ေနတာေတြဘယ္ ေရာက္ကုန္ၿပီလဲမသိပါ။ကြၽန္ေတာ္ ဖေယာင္းတိုင္ေလးထြန္းလိုက္ၿပီး
”မအိပ္ေသးဘူး လမ္းဗိုလ္ႀကီးေရ၊ ဝမ္းဖိုးႏိုင္းက စက္ေခါင္း ဘက္ထရီေဒါင္းသြားလို႔တဲ့။ ဝမ္းဖိုးဝမ္းေစာင့္ၿပီး ႏိႈးရမွာဆိုေတာ့ ၾကာဦးမယ္ဗ်”
ကြၽန္ေတာ့္အသံက အေပ်ာ္ေလးေတြ စြက္ေနမယ္လို႔ထင္ပါ တယ္။
”လမ္းဗိုလ္ႀကီးတို႔အဖြဲ႕ ဘူတာ ထဲမွာပဲေနမွာမဟုတ္လား။ ဘူတာထဲဆိုေတာ့ ေႏြးေႏြးေထြးေထြးရွိ တာေပါ့ဗ်ာ”
ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ေလာကြတ္ခ်ဳိေနၿပီလို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတိထားမိေလာက္အာင္ ျမဴးျမဴးေလး ျဖစ္ေနပါတယ္။
”ေနပါေစေတာ့ဗ်ာ လူမ်ားတယ္။ ဒီဘက္အျခမ္းမွာပဲ ေနလိုက္ေတာ့မယ္။ ညစာမစားရေသးဘူး။ ထမင္းလည္း ခ်က္ရဦးမွာ”
လမ္းဗိုလ္ႀကီးက သူ႔လူေတြမ်ားလို႔ ခရီးသည္နားေနရာ အေဆာင္ေလးမွာ ေနမယ္ဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္အတင္း မတိုက္တြန္းေတာ့ပါဘူး။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အမိုး တစ္ခုတည္း ေအာက္မွာ ဆယ္ဂဏန္းအထက္ လူသူရွိေနၿပီဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ၊ အထိတ္အလန္႔မရွိ အိပ္ေပ်ာ္ႏုိင္လိမ့္ မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္ေလ။
ကြၽန္ေတာ္ ဖေယာင္းတိုင္မီးေလးမႈတ္လိုက္ၿပီး အိပ္ေပ်ာ္ဖို႔ ႀကိဳးစားပါတယ္။ ဂုဏ္ေတာ္ရြတ္၊ ဝင္ေလထြက္ေလမွတ္ ႀကိဳးစားၾကည့္ေတာ့ ဗိုက္ဆာေနတာေလးလည္း ေလ်ာ့ၿပီး အိပ္ေပ်ာ္လုျဖစ္သြားပါ တယ္။ သည္အခ်ိန္မွာပဲ..။
လမ္းဗိုလ္ႀကီးတို႔အဖြဲ႕ေတြ ညစာအတြက္ ခ်က္ျပဳတ္တဲ့ ဟင္းရနံ႔က ပ်ံ႕လြင့္လို႔လာပါတယ္။ ငါးေသတၱာဟင္းအနံ႔လို႔ထင္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ တံေတြးမ်ဳိမိသြားသလားပဲ။ ဂုဏ္ေတာ္ရြတ္၊ ဝင္ေလထြက္ ေလမွတ္ၿပီး ႀကိဳးစားေျဖေဖ်ာက္ထားတဲ့ ဆာေလာင္မႈက ျပန္ၿပီး ေခါင္းေထာင္လာျပန္ပါေတာ့တယ္။
သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ လမ္းဗိုလ္ႀကီးတို႔အဖြဲ႕ ထမင္းစားၾကေတာ့မွာမို႔ ပန္းကန္ခြက္ေယာက္ျပင္ဆင္တဲ့ အသံေတြ ၾကားေနရပါၿပီ။ ကြၽန္ေတာ္ အိပ္ရာကေနထထိုင္ၿပီး ဖေယာင္းတိုင္ေလးကို မီးညႇိလုိက္ ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ မအိပ္ေသးဘူး ဆိုတဲ့အသိ လမ္းဗိုလ္ႀကီးနဲ႔ သူ႔အ ဖြဲ႕သိေစခ်င္တဲ့ အျပဳအမူျဖစ္ေနမ လား။
”႐ံုပိုင္ေလး ထမင္းစားၿပီးပလား။ မစားရေသးရင္ ဝင္စားပါလား”
ကြၽန္ေတာ္ ေမွ်ာ္လင့္စြာ ၾကားခ်င္တဲ့အသံပါ။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္သူ႔မွ လည္းမေမးပါ။ မေခၚပါ။ ညဥ့္နက္ေနၿပီမို႔ ကြၽန္ေတာ္ထမင္းစားၿပီးၿပီလို႔ ထင္ေနလားေတာ့မသိပါ။
”ဘာဟင္းေတြနဲ႔ စားတာလဲဗ်။ စားေကာင္းမယ့္ပံုပဲ” ဆိုၿပီး သူတို႔ နားသြားစကားေရာေဖာေရာလုပ္ လုိက္ရင္ ေကာင္းမလား။
ငါးေသတၱာဟင္းနံ႔ကေတာ့ ပ်ံ႕လြင့္ေမႊးေနတာမို႔ ကြၽန္ေတာ္ တံေတြးကို ဒုတိယအႀကိမ္ ၿမိဳမိျပန္ပါၿပီ။ ဆာေလာင္မြတ္သိပ္မႈရဲ႕ ကုတ္ျခစ္မႈက လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ၿမိဳသိပ္ႏိုင္ စြမ္းနဲ႔သိကၡာကို ေသြးတိုး စမ္းေနၿပီလား။ လြန္ခဲ့တဲ့တစ္ပတ္က အင္းဝန္းဘူတာေလးဆီ စေရာက္တဲ့ညကို ဖ်တ္ခနဲျပန္သတိရ သြားပါတယ္။
(ေလး)
ေအာင္ပန္းက ထြက္လာတဲ့ ၁၄၉ အဆန္ရထားသန္းေခါင္အ လြန္ ၁ နာရီေလာက္မွ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ အင္းဝန္းဘူတာေလးကို ေရာက္ လာပါေတာ့တယ္။ လမ္းခြဲကိုင္ေလးနဲ႔ ထည့္ေပးလိုက္တဲ့ မုန္႔ၾကြပ္ႏွစ္ခ်ပ္စားၿပီး ေရအဝေသာက္လိုက္ေတာ့လည္း ကြၽန္ေတာ့္ဆာေလာင္မႈက ရပ္တန္႔ၿငိမ္ဆိတ္သြား ပါေတာ့တယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ နာရီ ေလာက္က ျဖစ္တည္ခဲ့တဲ့ ကတိမ္းကပါးစိတ္ကေလး ေခါင္းငံု႔၊ လွ်ဳိးဝင္၊ လူးလူးလဲလဲ ျဖစ္မသြားတာကို ေတြးမိၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ေက်းဇူးျပန္တင္ေနမိပါတယ္။
ေသခ်ာပါၿပီ၊ ကြၽန္ေတာ္ ႏွစ္ႏွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္အိပ္ေပ်ာ္ေတာ့မွာပါေလ။
ရဲသွ်မ္း
(ရတီမဂၢဇင္း၊ စက္တင္ဘာလ၊ ၂၀၁၁)